Tam olarak hangi yılda yapıldığı bilinmemekle birlikte M. Ö. 2. Yüzyıl öncesinde yapıldığı tahmin edilen, günümüzde Ankara’nın Altındağ ilçesi sınırları içerisinde bulunan ve Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar dönemleri içerisinde defalarca tadilat yapılan Ankara Kalesi, yerden 110 metre yükseklikte bir tepe üzerinde kuruludur ve iç kale ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.
Ankara Kalesi’nin Tarihi
Eski Ankara şehrini içerisine alan Dış Kale, 20 civarında kuleye sahipken İç Kale, ortalama 43.000 m2lik bir alan içerisinde, 14-16 metre yüksekliğinde olan duvarlar üzerinde kuruludur ve 5 köşeli 42 adet kuleye sahiptir. Kalenin dış surları, kuzey – güney yönünde ortalama 350 metre uzunluğunda ve batı – doğu yönünde 180 metre uzunluğunda iken İç Kalenin güney ve batı duvarları birbirleri ile dik açı oluşturacak şekilde konumlandırılmışlardır.
Dört farklı kata sahip, Ankara taşından ve toplama taşlardan yapılan ve güneydoğu köşesinde kalenin en yüksek noktası olan Akkale bulunan İç Kale, kalenin doğu tarafında bulunan Doğukalesi noktasında Dış Kale ile birleşirken batı tarafında bulunan ve hatip çayına bakan yamaç üzerinde Dış Kale ile birleşmektedir.
Dış kapı ve hisar kapısı olarak bilinen iki farklı büyük kapıya sahip olan İç Kale kapısı üzerinde İlhanlılar’a ait bir kitabe Selçuklular’a ait birer yazı bulunmaktadır. Kalenin, savunma amaçlı kullanımının yanısıra yerleşim amaçlı da kullanılmış olması, tarihsel süreklilik içerisinde birçok defa tadilat görmesine ve günümüze kadar ulaşabilmesini sağlayan en önemli nedenlerden birisi olarak kabul edilmektedir.
Ankara’nın tarihsel gelişimi içerisinde, Kale de birçok değişik tarihi döneme şahitlik yapmış ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. M. Ö. 2. Yüzyıla kadar kale içerisinde gelişen kent, Romalıların Galatya’yı işgal etmesi ile birlikte kale dışına taşar ve bu dönem itibari ile kale ve surlarının tadilat süreci başlar.
Kronolojik olarak Ankara Kalesi’nin yaşadığı süreçlerden kısaca bahsedecek olursak; kalenin onarım süreci, M. Ö. 217 yılında, Roma İmparatoru Caracallaile başlar ve M. Ö. 222 ile 260 yılları arasında gerçekleşen savaşlar sırasında, İmparator Alexander Severus’un Perslere yenilmesi ile birlikte kısmen tahrip edilen kale, 7. Yüzyılın ikinci yarısından sonra Romalılar tarafından onarılır. Bizans dönemine gelindiğinde, 668 yılı içerisinde, İmparator 2. Justinianos tarafından Dış Kale yaptırılır ve 740 yılında İmparator 3. Leo İsuryalı tarafından duvarları onarılan ve güçlendirilen kalenin iç kale kısmının surları yükseltilir. 805 yılında 1. Nikeforos ve 869 yılında 1. Basileios tarafından tekrar onarılan kale 1073 yılında Selçuklular’ın eline geçer ancak bu egemenlik çok uzun sürmez ve 1101 yılında Haçlılar, kaleyi tekrar gelir alır. 1227 yılına gelindiğinde tekrar Selçuklu egemenliği altına giren kale, 1. Alaeddin Keykubat tarafından tekrar onarılır ve 1249 yılında 2. İzzeddin Keykavus tarafından ilaveler yaptırılır. Osmanlı Dönemi içerisinde çok fazla tadilat görmeyen kalenin geçirdiği son onarım, 1832 yılında, Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın oğlu olan İbrahim Paşa tarafından, kalenin dış duvarlarının genişletilmesi şeklinde yapılmıştır.
Ankara Kalesi Hakkında Bilgi
Günümüzde, içerisinde Osmanlı döneminden kalma evlerin yer aldığı kalenin duvarları, büyük blok taşlardan ve tuğladan oluşmaktadır ve iç kaledeki kulelerinin yüksekliği 14 ile 16 metre arasında değişkenlik göstermektedir. Birbirinin içerisinde yapılmış iç farklı surla çevrili olan kalenin içerisinde bulunan ve sayısı 600’den fazla olan evler, iki ve üç katlı olarak ahşap, kerpiç ve tuğladan yapılmışlardır. Arazi yapısının düzgün bir yapıya sahip olmaması nedeniyle alt katlar gene olarak kışlık olarak, kalın duvarlı ve pencereli olarak yapılırken üst katlar yazlık olarak, ince duvarlı ve havadar olarak yapılmıştır.
Yorum yap