Güneydoğu’nun kültür başkenti Mardin, dinler, diller ve medeniyetlerin tek bir noktada buluştuğu şehir. Mardin Ovası’nın tam ortasında yükselen ortaçağ yapıtlarından Deyrulzafaran Manastırı, eşsiz atmosferi ile her yıl yüzbinlerce ziyaretçi ağırlamaya devam etmektedir. Güneydoğu bölgesinin kültür başkentinden 4 kilometre uzaklıkta yer alan bu manastırda yaklaşık bin yıldır ibadet edilmektedir.
Deyrulzafaran Manastırı Tarihi
Mardin topraklarında çok uzun yıllar boyunca Süryaniler yaşamını sürdürmüş, bu verimli topraklarda onlarca sayıda dini yapı oluşturmuşlardır. Deyrulzafaran Manastırı, Süryaniler tarafından inşa edilen mimarisi ve işçiliği ile kesinlikle görülmesi gereken başyapıtlardan biridir.
5. yüzyılda inşa edilen bu manastır 640 yıl boyunca patrik merkezi olarak kullanılmıştır. Süryanilerin önemli merkezlerinden biri olan Deyrulzafaran, Patrik kış aylarında burada bulunurken yazın Mardin merkezinde yer alan Kırklar Kilisesinde ikamet ediyormuş. Cumhuriyet yıllarında Süryani patrikliği öncelikle Şam’a ardından Lübnan’a kaymıştır.
M.Ö Güneş Tapınağı olarak bilinen bu manastır, Romalılarca kale olarak kullanılan bir yapı üzerine başka bir amaçla inşa edilmiştir. Romalıların bölgeden çekilmesinin ardından Aziz Şleymun bazı azizlerin kemiklerini buraya getirterek kompleks yapıyı manastıra çevirmiştir.
Mor Şleymun Manastırı olarak bir süre anılan tarihi yapı, Mardin ve Aziz Hananyo’nun 793 yılından başlayarak bir süre tadilat yapmasının ardından tarihi yapının adı Mor Hananyo Manastırı olarak tarihe geçmiştir.
15. yüzyıldan itibaren manastırın çevresinde yetişen zafaran (safran) bitkisinden dolayı manastırın adı Deyrulzafaran (Safran Manastırı) olarak değişmiştir.
Deyrulzafaran Manastırı Hakkında Bilgi
Her yıl yüzbinlerce turist tarafından ziyaret edilen tarihi ve dini yapı özellikle dünyanın dört bir yanına dağılan Süryaniler tarafından dua ve bereket için ziyaret edilmektedir.
Süryani Kilisesi’nin dini eğitim merkezlerinden biri olan Deyrulzafaran, ahşap el işlemeleri, kemerleri, sütunları ve kubbeleri ile ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir.
Dini eğitim merkezlerinden birisi olmasının en önemli sebebi, bölgeye ilk maatbanın bu manastıra getirilmesidir. Manastır’da patriklik yapan, 1895 yılında vefat eden 4.Petrus, 1874 yılında İngiltere’den satın aldığı maatbayı 1876 yılında bu manastıra getirtmiştir. Süryanice, Arapça, Osmanlıca ve Türkçe olmak üzere onlarca kitap bu maatbada basılmıştır.
Deyrulzafaran Manastırı’nın inşa edildiği alan içerisinde daha önceden Güneş Tapınağı olduğunu manastırın tarih kısmında belirtmiştik. 4000 yıllık güneş tapınağı üzerine inşa edilen bu manastır, Süryaniler toplu bir şekilde Hristiyanlığı kabul ettikten sonra halkın aklı kaymaması için tapınağın üzerine inşa etmiştir.
Tapınağın tavanı yaklaşık 2 ton ağırlığında taşlarla görünmeyecek bir şekilde kapatılmış, toprağın altında kalmıştır. Deyrulzafaran Manastırı ve çevresinde kazı çalışması yapılması için devletten onay beklenmektedir.
Bu manastırı tek başına gezmek istediğiniz zaman maalesef böyle bir hakka sahip değilsiniz. Manastırın dini eğitimleri günümüzde hala aktif olarak devam etmektedir. Bu sebeple ziyaret ettiğiniz zaman Süryani rehberleri tarafından sıraya alınıyorsunuz, yeterli sayıya ulaştığınız zaman grup şeklinde içeriye alınıyorsunuz ve rehber eşliğinde bu tarihi yapıyı hem öğrenip hem de gözlemliyorsunuz.
Süryani rehberleri ile gezilmesi bizim açımızdan büyük bir avantaj, içerideki yer alan bütün dokuları tek tek anlatıyorlar. Süryani rehberleri için ayrıyetten bir ücret ödemenize gerek yoktur.
Deyrulzafaran Manastırı Bölümleri
Günümüzde rehberler tarafından anlatılan ve ziyaretçilere gösterilen üç aktif bölüm bulunmaktadır. Bu arada manastıra ulaşabilmeniz için upuzun bir bahçede yürümeniz gerektiğini unutmayın. Aracınızı otoparka park ettikten sonra bu bahçeden yürüdükten sonra rehberler sizleri karşılayacaktır.
Kiliseler
Deyrulzafaran Manastırına giriş yaptıktan sonra ilk durağımız sağ tarafta yer alan kiliseler olacaktır.
Kiliselerin iç kısımları Hindistan’dan getirilen kök boyaları ile süslenmiş, ayin yapılan bankları ise fil dişi ile süslenmiştir. Muazzam bir görüntüye sahip odaların tavan kısmı ise altın ve gümüş işlemeler daha özenli bir hale getirilmiş.
Her ne kadar bizler altın işlemeleri göremesekte gümüş işlemeleri görebiliyoruz. Altın işlemeler Moğol istilası sırasında çalınmış.
Manastır içerisinde yer alan bir başka kilise ise Meryem Ana Kilisesi, vaftiz olarak kullanılan bu yapı manastırın en eski kilisesi ünvanını taşımaktadır.
Mezar Odaları
Güneş tapınağı üzerine kurulan mezar odası ise manastırın son durağıdır. Mezar odasının her iki köşesinde dikdörtgen şeklinde iki ton ağırlığında taş bloklar bulunmaktadır. Bu odada din adamları öldükten sonra oturur şekilde, yüzleri doğuya bakarken gömülür. Bunun en önemli sebebi ise İsa’nın diriliş gününde doğudan geleceğine inanılmasıdır.
Deyrulzafaran Manastırı Giriş Ücreti
Deyrulzafaran Manastırı giriş ücreti tam kişi için 8 TL, öğrenci için ise 4 TL’dir. Süryani rehberlerin anlatımı ve gezdirmesi bu ücrete dahildir.
Manastırın ziyaret öncesi ve sonrasında kafesinde oturabilir, buradan toplanan Zafaran çayından içmelisiniz. Zafaran çayını beğenen ziyaretçiler ise marketten bu çayı satın alabilir.
Deyrulzafaran Manastırı Ziyaretçi Saatleri
Deyrulzafaran Manastırı’nda kış ve yaz aylarında farklı saatlerde ziyarete açıktır. Manastır yaz aylarında 09:00 – 11:00 ile 14:00 – 17:30 saatlerinde arasında, kış döneminde ise 08:00 – 13:00 ile 13:30 – 16:00 saatleri arasında ziyarete açıktır.
Deyrulzafaran Manastırı Nerede ve Nasıl Gidilir?
Deyrulzafaran Manastırı, Mardin’in 4 kilometre doğusunda Mardin Ovası’nda yer almaktadır.
Manastırın Tam Adresi : Eskikale Mahallesi, Deyrulzafaran Yolu No:1 D:2, 47100 Artuklu/Mardin
Türkiye’nin dört bir yanından günün her saati Mardin’e otobüs seferi düzenlenmektedir. Farklı otobüs şirketlerini kullanarak Mardin’e ulaştıktan sonra kolayca bu manastıra ulaşabilirsiniz.
Mardin merkezine 20 kilometre uzaklıkta bulunan Mardin Havalimanı’na uçak seferleri ile de ulaşabilirsiniz. Havalimanından kent merkezine servislerine kullanarak geçebilir, buradan manastıra taksiyle ulaşabilirsiniz.
Manastır ile Mardin Otogarı arasında yaklaşık 15 dakikalık mesafe bulunmaktadır. Taksi ve ya araç kiralayarak kolayca ulaşım sağlayabilirsiniz.
Özel Aracınız İle Ulaşım
Mardin Otogarı’ndan harekete başladıktan sonra D-955 karayolunu kullanarak Mardin Orduevi’ne ulaşın, buradan yön tabelalarını takip ederek sağ tarafa dönün ve Eskikale Yolu’nda ilerleyin.
Referanslar:
Yorum yap