Ülkemizde gezilecek o kadar çok tarihi yer bulunmaktadır ki bunları ancak şehirlere giderken sizlere tavsiye edebilmekteyiz. Her şehirde birbirinden güzel ve harika yerler bulunmaktadır. Bursa’ya gittiğinizde önceki yazılarımızda yazdığımız gibi Bursa hayvanat bahçesini görmenizi sonra da Bursa’nın dini tarihimize ışık tutan ve efsaneleri ile ünlü olan Ulu Camii ziyaretini gerçekleştirmenizi tavsiye ederiz. Sadece dini bir motif olarak karşımıza çıkmayan Cami, aynı zamanda Türklerin ilk eserlerden bir tanesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yazımızda cami hakkında merak edilen bilgileri paylaşırken oraya giderek daha neler neler yapabileceğinizi de sizlere anlatacağız.
Ulu camii, Yıldızım Bayezid tarafından Mimar Ali Neccar’a yaptırılmıştır. Erken dönem Osmanlı devleti örnekleri arasında bulunan cami, aynı zamanda Osmanlı döneminden kalma en önemli eserlerden bir tanesidir. Açılışında ilk hutbe Somuncu Baba (Somuncu Baba efsanesine değineceğiz ilerleyen bölümlerde) tarafından okunmuş ve caminin ilk imamı ise Süleyman Çelebi olmuştur. İslam dünyası âlimleri tarafından her zaman için ismi geçirilen cami, Mescid-i Aksa, Mescid-i Nebevi gibi önemli yerler ile ismi anılmıştır.
ULU CAMİİ HAKKINDA BİLGİ
Osmanlı devleti kurulduktan tam 100 yıl sonra inşa edilen cami günümüze kadar pek çok olay yaşamıştır. 1855 yılında Bursa’da gerçekleşen depremde tam 17 tane kubbesi yerle bir olsa da yapılan restorasyonlar sonrasında yeniden eski haline döndürülmüştür. 2215 metrekare alan üzerine kurulmuş olan cami, 20 adet kubbenin dörderli olarak ayrıştırıldığı 5 tane bölümden oluşmaktadır. Günümüze ulaşana kadar birçok kez iyileştirme çalışmasından geçen bu dini ve tarihi yapı, sonuç olarak bunları atlatmış ve günümüze kadar başarılı bir şekilde gelmiştir.
Camiye ilk girdiğiniz zaman karşınıza bir tane çeşme çıkmaktadır. Bursa Ulu cami içi tarafında bulunan bu çeşmede insanların bir kısmı abdest alırken, diğer bir kısmı ise yanlarında namaz kılmaktadır. Çeşmenin hikayesine de efsaneler başlığı altında değineceğiz. Camide erkekler ön saflarda bayanlar ise arkada onlara ait olan bölümlerde ibadetlerini yapabilmektedir. Yaz ve kış aylarında her zaman soğuk olan bu cami, yazın serinlemenizi sağlasa da kış aylarında da yapacağınız ziyaretlerde ise dikkatli olmanızı tavsiye ederiz.
BURSA ULU CAMİ TARİHİ
Cami, Selçuklu Devletinden beri süregelen Ulu Cami şeklinin örneklerini çok iyi yansıtmaktadır. 20 tane kubbesi bulunmasının hikâyesi ise Niğbolu zaferi öncesinde Yıldırım Bayezid tarafından adanan adakla ilgilidir. Bursa Ulu Cami kim yaptırdı sorusunun cevabı Yıldırım Bayezid han olarak karşımıza çıkmaktadır. 20 camii yaptıracağını söyleyen Bayezid, daha sonra verilen tavsiyeler üzerine kararını 20 tane kubbeye çevirmiştir. 1402 yılında Ankara savaşından sonra Timur tarafından ahır olarak kullanılan Cami, 1403 yılında Moğollar tarafından yakılmış hatta 1413 yılında Karamanoğlu kuşatması sırasında yeniden yanmıştır. Çelebi Mehmed tarafından 1421 yılında ise tekrardan ibadete açılmıştır. O günden sonra da günümüze kadar bir takım restorasyonlar yapılarak ulaşmasını bilmiştir.
ULU CAMİ EFSANELERİ
Yaklaşık olarak 700 yıldır ayakta duran ve her büyük âlim tarafından ismi bir şekilde zikredilen cami, birçok efsaneye de konu olmuştur. Bu yazımızda Ulu Cami Bursa hakkında sizlere 3 tane efsaneden bahsedeceğiz.
- Somuncu Baba Efsanesi
Yazımızda da söylediğimiz Somuncu Baba bu caminin ilk hutbesini okuyan kişidir. Rivayete göre caminin 7 tane girişi bulunmaktadır. Somuncu Baba ise cami etrafında yaşamını sürdürmüş ve her gün düzenli olarak ibadetlerini burada yapmaya başlamıştır. Bir ibadetini gerçekleştirdikten sonra camiden çıkarken halk onun bütün kapılardan çıktığına şahit olmuştur. İnsanlar o kapıdan çıktı, bu kapıdan çıktı diye konuşurken aslında tüm kapılardan aynı anda çıktığı anlaşılmıştır. Bu efsane yayılmaya başladıktan sonra ise Somuncu Babayı bir daha camide gören olmamıştır.
- Cami İçerisindeki Çeşme Efsanesi
Bildiğiniz gibi normalde çeşmeler cami bahçesinde yapılır ve insanlar orada abdestlerini alırlar. Ulu Cami çeşmesi ise caminin tam merkezinde bulunmaktadır. Rivayete göre cami inşaatı sırasında o çeşme toprağının sahibi olan kişi yerini vermeyi ret etmiştir. Ancak emir padişahtan geldiği için bir çözüm yolu aranmış ve rızasız verilen kişinin mülkünde namaz kılınamayacağı, ancak orada bir çeşme yapılırsa hem o kişi sevap kazanacağı, hem de o çeşme de bu şekilde camiye katılabileceği konuşulmuştur. Cami mimarı tarafından da bu durumun onaylanması akabinde çalışmalar başlatılmış ve caminin tam ortasında bir çeşme yapılarak sorun çözüme kavuşturulmuştur.
- Vav Harfinin Sırrı
Somuncu baba cami yapımında çalışan işçilere her gün somun ekmek dağıtırmış. Bir gün camiye geldiğinde görmüş ki orada bir kişi namaz kılıyor, onun kolundan tutmuş ve sen Hızır’sın (a.s), seni tanıdım. Eğer buraya gelip her gün namaz kılacağını söylemezsen herkese de söylerim demiş. Karşılığında Hızır (a.s) bunu kabul etmiş ancak hangi vakit geleceğini söylememiş. Rivayete göre ise buradaki Vav harfinin önünde Hızır (a.s.) her gün gelip namaz kılarmış.
- Bursa Ulu Cami Minberi
Hacı Abdülaziz oğlu Mehmed tarafından yapılan minber, taşıdığı ve yansıttığı bilgiler açısından gerçekten görülmeye değerdir. Minberin en dikkat çeken yanı ise o zamanlarda bu kadar bilime nereden geldiği anlaşılamayan dünya ve güneş sisteminin olduğu kabartmalardır. İşin enteresan yanı ise bu gezegenlerin her birisinin güneşe olan mesafesinin doğru olarak işlenmiş olmasıdır. Her birisi doğru konumda ve doğru yerde olarak karşımıza çıkıyor. Yapımcısı hakkında ise tarihi kaynaklarda detaylı bir bilgi bulunmamaktadır.
ULU CAMİ NEREDE?
Cami isminden de anlaşılacağı üzere Bursa’da bulunmaktadır. Türkiye’nin her yerinde yapılan cami modellerinin içerisinde dinimizdeki yeri oldukça farklı ve değerlidir. Caminin açık adresi ise şu şekildedir.
Nalbantoğlu Mahallesi, Atatürk Caddesi Heykel / Bursa
ULU CAMİ NASIL GİDİLİR?
Bursa’da bulunan bu cami, Bursa otobüs terminaline oldukça yakındır. Otobüsünüzden indikten sonra terminalin yanı başından kalkan minibüsler ile birlikte camiye ulaşmanız toplamda 15 dakikanızı almaktadır. Özel araçla gitmek için ise Bursa merkezden kuzeye doğru ilerleyerek Atatürk caddesine ulaşabilmektedirler.
ULU ÇARŞI
İstanbul’un kapalı çarşısına benzer ve büyüklüğü ile orayı aratmayacak derecede bir çarşı bulunur caminin hemen yanında. Çarşıda aradığınız her şeyi bulabilirsiniz. Bakırcılar çarşısı, kuyumcular çarşısı, düğün çarşısı, mobilyacılar çarşısı, giyim çarşısı, havlucular çarşısı, aynalı çarşı gibi birbirine geçmiş çarşılardan oluşmaktadır. Buraya geldiğinizde yapmanız gereken şey gününüzün tamamını almaktadır. Gezmeye kalksanız bile çok vaktinizin gideceği çarşılarda aynı zamanda altlı üstlü bir yerleşim bulunmaktadır. Çarşının alt katlarında veya üst katlarında gezebilirsiniz. Kimisinin üzeri açık iken kimisinin ise üzeri kapalı olduğundan yaz kış gezme şansına da sahipsiniz.
Çarşıya girdiğiniz Bursa’nın kalbinin orası olduğunu anlamakta çokta geç kalmayacaksınız. Bursa gibi bir yere gelmişken hele ki dillere desten Bursa havlucular çarşısı nerede diye merak ediyorsanız doğru adres Ulu Cami olacaktır. Evlilik hazırlıkları içerisinde olan kişiler bir evin ne ihtiyacı varsa buradan temin edebilirler.
Bursa’ya gelmişken Bursa İskender Döneri yemek isterseniz eğer bu çarşıdan camiye doğru çıkarken yolda karşınıza sıra ile lokantalar çıkacaktır. Onlardan bir tanesi ile İskender Dönerin tadına bakabilirsiniz. Bursa gibi şahane bir ilimiz için sadece bir gününüzü Ulu Cami bölgesine ayırmanızda fayda bulunmaktadır.